Weet-, zweet-, en zwetskansen

Er bestaan drie soorten kansen: weet-, zweet-, en zwetskansen.

Een weetkans is een kans die je zo kunt zien of kunt uitrekenen.
Wanneer je met een eerlijke dobbelsteen gooit, is de kans dat je een 6 gooit 1 op 6. Dit weet je omdat er zes mogelijke uitkomsten zijn en de kansen op deze uitkomsten even groot zijn.

Voor een zweetkans moet je werken. Wat is de kans dat een opgegooide punaise met de punt omhoog komt te liggen? Geen idee. Je kunt de kans schatten door duizend punaises op te gooien en te tellen hoeveel er met de punt omhoog komen te liggen.

Een zwetskans is een heel ander geval. Zwetskansen worden vooral gebruikt door politici en sporttrainers: "Wat is de kans dat de minister het debat overleeft?", "Ik schat de kans op zo'n 50 procent."

Kansen bij het Willem-Ruis-probleem

Bij het Willem-Ruis-probleem gaat het ook om een kans: Hoe groot is de kans op de hoofdprijs wanneer je wisselt, of wanneer je bij je keuze blijft? Dit is een weetkans, maar het is wel een lastige. Het probleem geeft aanleiding tot allerlei redeneringen waar verschillende kansen uitkomen.
Omdat de applet via Internet centraal alle keuzes en uitkomsten registreert maken alle spelers samen een zweetkans. Deze kan het redeneren over de weetkans beïnvloeden:
Wanneer je de wereld-statistieken bekijkt, zie je dat de 'wisselaars' veel vaker winnen dan de 'koppigen', die bij hun keuze blijven. Hoe komt dat?