Programma Nationale Rekendagen, donderdag 17 en vrijdag 18 maart 2011

te Noordwijkerhout

Donderdag 17 maart

09.30-10.30

Ontvangst met koffie

10.30-10.45

Opening conferentie: Jaap den Hertog

10.45-11.30

Plenaire lezing: Jan de Lange

Kijken en Zien:

"Je weet niet wat je ziet" is een uitdrukking van verbazing en verwondering over het inzicht dat jonge kinderen kunnen tonen in situaties waarin ruimtelijk inzicht een belangrijke rol speelt. Maar ook de schoonheid van de wiskunde op het gebied van ruimtelijk redeneren kan tot die uitdrukking leiden. Want er is geen gebied zo spannend als  het verkennen van de wereld om je heen: waar ben je, waar moet je naar toe, wat en hoe zie je objecten, welke structuren zijn er, welke vormen en welke verbanden zijn er met 'gevoel voor getallen'? We maken een kleine speurtocht door de fascinerende wereld van de drie dimensies. Zie je de diepte, of blijft het bij kijken?

11.45-13.00

Practicum Grote Rekendag:

De Grote Rekendag is een schoolbrede activiteit waar nadruk ligt op het onderzoekend leren door leerlingen. De negende Grote Rekendag vindt plaats op woensdag 13 april.
Het thema is ‘Weet je het zeker? Redeneren en combineren’ en dit is uitgewerkt in opdrachten voor groep 1/2, groep 3/4, groep 5/6 en groep 7/8.
Tijdens het practicum krijgen de deelnemers enkele activiteiten van de negende Grote Rekendag voorgelegd. Deze activiteiten zijn in een enkel geval zo aangepast dat ze ook deelnemers aan de Nationale Rekendagen wiskundig uitdagen. Na het uitvoeren van de opdrachten is er gelegenheid voor didactische verdieping. Het doen van de opdrachten en het didactisch overwegen ervan, biedt enerzijds zicht op het handig tellen en het ontwikkelen en uitbreiden van intuïtieve noties rond kans en geeft anderzijds ook handvaten voor het uitvoeren van de Grote Rekendag op de eigen school.

13.00-14.15

Lunch/Informatiemarkt

14.15-15.25

Eerste ronde werkgroepen: zie het werkgroepenschema voor meer informatie

15.25-15.50

Koffie / thee

15.50-17.00

Tweede ronde werkgroepen: zie het werkgroepenschema voor meer informatie

17.00-17.45

Informatiemarkt

17.45-18.45

Diner

18.45-19.30

Informatiemarkt

19.30-19.35

Column uitgesproken door Bert Zwaneveld (Ruud de Moor Stichting)

19.35-20.00

Introductie avondpracticum

20.00-20.20

Koffie / thee

20.20-21.30

Uitvoering avondpractica: zie het overzicht van het avondpracticum voor meer informatie

21.30-21.55

Presentaties avondpractica

21.55-22.00

Afsluiting van de dag door Jan van Maanen

Vrijdag 18 maart

07.30-09.00

Ontbijt

09.00-09.45

Plenaire lezing: Wolf Brinkman

Over het nut en nadeel van taal, rekenen, kunst en cultuur in het onderwijs: een vingeroefening in ruimtelijk redeneren:

Twee jaar geleden nam kunstenaar Wolf Brinkman deel aan een onderzoek naar de relatie tussen leren en creativiteit. In een atelier op school en onder reguliere lestijd leren de kinderen de wereld om hen heen te bevragen en te onderzoeken. Kinderen blijken in staat om zicht te ontwikkelen op de ruimte om hen heen en komen tot allerlei inventieve ruimtelijke redeneringen. Foute antwoorden bestaan niet. Na twee uur intensief werken was er de veelzeggende uitspraak: "Maar meester, we hebben nog helemaal niet gewerkt".

De kracht van kunst, cultuur, taal en rekenen komt het mooiste tot uiting als ze niet worden gezien als afzonderlijke begrippen, maar als natuurlijke eenheid waarmee je de wereld kunt bekijken.

09.45-10.05

Koffie / thee

10.05-11.50

Derde ronde practicum: Kijken en zien, meetkunde op de basisschool

In alle Nederlandse reken-wiskundemethodes komen opdrachten voor met meetkunde. In de onderbouw gaat het vooral nog om verkennen, waarnemen en beleven van de omgeving. Zaken als oriënteringsvermogen, het spelen met twee- en driedimensionale figuren en het construeren komen dan aan bod. Geleidelijk aan komt in de hogere groepen meer aandacht voor het analyseren en verklaren van ruimtelijke zaken. Ruimtelijke figuren, zaken als symmetrie en rotatie, en een formeler taalgebruik krijgen de aandacht. In de bovenbouw gaat het nog sterker om verbanden leggen, afbeeldingen maken, verklaren en voorspellen.
Uit veel onderzoek van de laatste jaren blijkt dat ruimtelijk inzicht belangrijk is voor het rekenkundig en wiskundig denken. Denk bijvoorbeeld aan ontluikend getalinzicht waarbij leerlingen moeten kunnen structureren, waarbij ze stipconfiguraties moeten kunnen hanteren, waarbij ze met een rekenrek moeten omgaan. Zaken als links / rechts, achter / voor en noem maar op, spelen daarbij een grote rol. Meer algemeen speelt bij het visualiseren en schematiseren van rekenproblemen en-opgaven het ruimtelijke inzicht een primaire rol.
In dit practicum willen we je helpen om ‘meetkundelessen’ voor te bereiden waarbij je nadenkt over het handelen met materialen, het verwoorden (informeel en formeel taalgebruik), de vragen die je leerlingen kunt stellen, de mogelijke interventies en de manieren waarop je met leerlingen kunt reflecteren. Het practicum levert bovendien een les op die volgende week in de eigen groep kan worden gegeven.

12.00-13.00

Lunch

13.00-14.10

Derde ronde werkgroepen: zie het werkgroepenschema voor meer informatie

14.15-14.30

Afsluiting conferentie: Jaap den Hertog