m
| Home | |
Nationale Rekencoördinator Dag |
Archief |
Gecijferdheid voor de 21e eeuw
Marc van Zanten (SLO, Enschede)
Onderwijs bereidt kinderen voor op hun toekomst en de laatste tijd is er veel aandacht voor de vraag welke kennis en vaardigheden van belang zijn om te functioneren in een snel veranderende maatschappij. Veel van deze vaardigheden worden samengevat onder de noemer ‘21e eeuwse vaardigheden’.
In deze openingslezing focust Marc van Zanten op 'gecijferdheid' als aspect van deze 21e eeuwse vaardigheden. Hij gaat in op wat je er onder kunt verstaan en hoe je er in de praktijk van alledag aan kunt werken.
Automatiseren (regio rondom Zwolle)
Bart Boogers, Anja Sikkenga, Belinda Terlouw (OJS de Swoaistee, De Krullevaar, KPZ)
In een verdiepingsbijeenkomst van het Netwerk Rekencoördinatoren op de Katholieke Pabo Zwolle hebben we ons gebogen over het onderwerp Automatiseren. Een onderwerp dat op alle basisscholen vaak ter sprake komt. Wat maakt dat de automatisering soms zo moeizaam verloopt? Waarom beklijft het niet altijd? Maar ook: Wat is nu eigenlijk automatiseren? We kennen allemaal de definitie, maar dekt deze definitie de lading en hebben wij daar allemaal wel dezelfde beelden bij?
In de verdiepingsbijeenkomst hebben we gedeeld wat wij allemaal onder automatisering verstaan en hoe we daar binnen onze school mee omgaan. Vervolgens hebben we ons verdiept in wat de literatuur ons vertelt over deze fase in de reken-wiskundige ontwikkeling. Aan het eind van de bijeenkomst hebben we aanbevelingen genoteerd voor een goede automatisering binnen de school en hebben we suggesties gegeven voor een uitbreiding van de definitie. We willen hierover graag met andere rekencoördinatoren in gesprek.
In deze ronde willen we graag kort presenteren wat we hebben gedaan in de verdiepingsbijeenkomst en wat de opbrengst was. Op basis hiervan willen wij andere rekencoördinatoren in een interactieve werkvorm uitnodigen met ons mee te denken, zodat we er gezamenlijk een nog completer verhaal van kunnen maken. We nodigen jullie hier dan ook van harte voor uit.
Een doorgaande lijn rekenen naar groep 3 (rondom Assen)
Sjoukje Slouwerhof, Linette Wiekema, Margreeth Mulder (obs de Wyken, obs de Meander, Wizz-Scholing/Instar/Meesterschap)
Een goede doorgaande lijn in het rekenen van groep 2 naar groep 3 wordt door veel scholen als een knelpunt ervaren. Met name de meer schoolse aanpak, waarbij leerlingen aan een eigen tafeltje zitten en langere tijd met verplichte opdrachten aan het werk zijn, maakt dat een deel van de leerlingen moeite heeft om te wennen aan het systeem in groep 3. Scholen kunnen hier de druk vanaf halen door een doorgaande lijn te realiseren, waarbij de ontwikkeling en de wijze waarop jonge kinderen leren leidend is.
Sjoukje Slouwerhof en Linette Wiekema zullen vertellen wat zij belangrijk vinden in de overgang van groep 2 naar groep 3 en welke vragen en dilemma’s zij tegen komen op hun school bij het realiseren hiervan.
In de werkgroep gaan we aan de slag met de volgende vragen:
Lieggrafieken
Barbarella Janus, Fokke Munk en Ronald Keijzer (Brede school Rembrandt, iPabo)
Kinderen komen regelmatig in aanraking met grafieken. Dat gebeurt binnen de school, maar vooral ook daarbuiten. Als ze grafieken tegenkomen buiten de deuren van de school, gaat het om grafieken waarin de ontwerper van de grafiek geprobeerd heeft informatie over een aspect van de maatschappij grafisch kort en bondig in beeld te brengen. In het basisonderwijs leren kinderen om dergelijke grafieken te lezen en te interpreteren. Om dat te leren is het goed zelf grafieken te maken.
In deze werkgroep laten we zien dat een lieggrafiek maken leerlingen de kans biedt om goed na te denken over het verwerken van informatie in een grafiek. We gaan gezamenlijk op zoek naar situaties die zich lenen om kinderen lieggrafieken te laten maken.
pptx
Onderzoekend leren in de rekenles (en de relatie met wetenschap en technologie)
Vincent Jonker (Universiteit Utrecht)
Hoe ga je nu, rekening houdend met de 21ste eeuwse vaardigheden die je ook zo graag in je rekenles wilt vervlechten, aan het werk?
In deze werkgroep gaan we aan het werk met enkele voorbeelden uit het boekje ' Onderzoeken in de rekenles ', waarin
concrete voorbeelden genoemd worden hoe je binnen rekenlessen wel degelijk kunt werken aan onderzoekend leren.
pptx
De rekencoördinator in het netwerk (regio rondom Alkmaar)
Marion van Leen, Nel Bakker, Yvonne van der Eerden (Prof. Kraemerschool, Het Kerspel, OBD Noordwest)
De rekencoördinator is vraagbaak voor de leerkracht in de klas. Hij of zij stimuleert en onderhoudt het rekenonderwijs op school. Scholen die een rekencoördinator hebben, zijn beter in staat veranderingen in de school in te voeren en vast te houden.
In Alkmaar bestaat sinds 2011 het netwerk ‘De Rekencoördinator aan het werk’. Deelnemers van dit netwerk komen drie dagen per jaar bij elkaar, breiden kennis en vaardigheden uit. En verdiepen zich in verschillende thema’s. In deze sessie wordt de verdere invoering en uitwerking van ERWD binnen Passend Onderwijs in de nabije toekomst als uitwerking gekozen.
Na afloop heeft de deelnemer zicht op de rollen en taken van de deelnemers in dit netwerk. Zij krijgen handreikingen hoe één dag van het netwerk ingevuld kan worden. Zij krijgen tips en ideeën aangereikt om zelf een netwerk van rekencoördinatoren op te zetten of voort te zetten.
Verder krijgt de deelnemer in de werkgroep antwoorden op de volgende vragen:
Bruikbare en levendige groepsplannen voor rekenen! (regio rondom Utrecht)
Alex Nguyen, Martine van Schaik (De Klumpert Nijmegen, Marnix Academie)
Naar aanleiding van onvrede over de grootte en onbruikbaarheid van de groepsplannen op basisschool de Klumpert is er gezocht naar een mogelijkheid om met behulp van de PCDA-cyclus te komen tot groepsplannen voor rekenen die aansluiten en eerbaar zijn in de dagelijkse praktijk in de klas. Dit heeft geleid tot een groepsplan per blok voor rekenen, waarin voor de verschillende instructiegroepen gekeken wordt naar de rekendoelen, materialen die daarbij ingezet moeten worden, afgestemd op de onderwijsbehoeften van deze groepen. Er wordt ook dagelijks geëvalueerd en eventueel worden de plannen aangepast, wat zorgt voor levende, dynamische plannen voor rekenen. Na de afname van de LVS-toetsen worden de resultaten van de groep geanalyseerd aan de hand van een ander format, dat als onderlegger dient voor deze 'blokplannen'.
In de workshop neemt Alex Nguyen jullie mee in de formats die zij op school gebruiken en hoe de invoering hiervan verlopen is. Hoe krijg je de collega's mee? Hoe controleer je of het werkt en haalbaar is in de praktijk? En op welke momenten stel je bij?
pptx
Met Sprongen Vooruit groep 5&6
Julie Menne (Menne-Instituut)
Op grond van het promotie-onderzoek Met Sprongen Vooruit heeft Menne Instituut de cursus Met Sprongen Vooruit groep 5&6 ontwikkeld. Het doel van deze cursus is dat u uw leerlingen leert rekenen volgens een beproefde didactiek. Reeds 51% van de scholen maakt gebruik van het rekenprogramma Met Sprongen Vooruit.
Tijdens deze workshop maakt u kennis met de leerlijn voor het onderhouden en uitbreiden van de rekenbasis en voor het vermenigvuldigen en delen. Dit doen we aan de hand van oefeningen en spellen uit het Rekenspellenboek groep 5&6. Hierin staan per leerlijn opeenvolgende productieve oefenlessen die het oefenen in groep 5 en 6 interessant houden voor de kinderen én de leerstof. Aan de orde komen de rekenstrategieën halverwege de basisschool, niveaus van formalisering en de mate van verkorting, de verschillende fasen van vermenigvuldigen en de verschillende modellen voor vermenigvuldigen. Verder verneemt u welke uitleg bij de spellen volstaat en waaraan feedback bij een fout moet voldoen. Al deze handreikingen kunt u vanaf morgen inzetten.
Deelnemers aan deze workshop krijgen een cadeautje! Hiermee kunt u aan de slag zoals Met Sprongen Vooruit bedoelt.
pptx
Return on investment, en dan verder... (een verhaal uit Rotterdam)
Ingeborg van den Heuvel (Fridtjof Nansen)
Vorig jaar vertelde Ingeborg (rekencoördinator) tijdens de NRCD 2016 haar verhaal hoe zij probeert haar werk
als rekencoordinator zo goed mogelijk gepositioneerd te krijgen, binnen haar school, en samen met anderen.
We zijn een jaar verder, en dat betekent ook dat er veel nieuws te vertellen valt,
en ook te delen en te discussieren.
Over hoe het op de eigen school gaat en wat er allemaal moet gebeuren. Maar ook hoe er in Rotterdam
wat afstemming ontstaat met andere scholen (zelfs met het mbo).
Kleuterwiskunde
Hilde Amse (Hogeschool Windesheim Flevoland)
Het is belangrijk dat jonge kinderen een positieve attitude ontwikkelen, dat ze rekenen en wiskunde interessant vinden, ervan genieten, dat ze nieuwsgierig worden en ook blijven.
Elke dag doen zich in de klas situaties en ‘kwesties’ voor die met rekenen-wiskunde te maken hebben. Veel hangt af van de leerkracht; die moet deze situaties herkennen en weten te benutten door goede vragen te stellen.
Als jonge kinderen in de groentewinkel of op de bouwplaat spelen, of eindeloos kopjes water in de theepot gieten, zien wij daar al ontluikende reken- en wiskundehandelingen in. Gaandeweg kunnen in het spel reken- en wiskundehandelingen interessant en functioneel gaan worden. Kinderen willen het spel steeds echter spelen, zoals volwassenen het doen. Dan weten wij dat ze een mathematische attitude ontwikkelen. Ze willen ‘zeker weten’ en ze leren dat het dan soms handig is om de werkelijkheid te verbeelden door te schematiseren en symbolen te gebruiken.
In de workshop kijken we naar wat dit betekent voor het activiteitenaanbod en de interactievaardigheden van de leerkracht en de rol van de rekencoördinator.
Onderzoek naar en praktijk van de vertaalcirkel als middel tot professionalisering van pabodocenten en rekenspecialisten (regio rondom Nijmegen)
Saskia Nijhuis, Annelies Pot de Boer, Lieke van Meer, Frank van Merwijk, Gerard Boersma (HAN)
In de regio Arnhem-Nijmegen heeft een groep pabodocenten en rekenspecialisten uit het basisonderwijs het werken met de vertaalcirkel gekozen als thema voor wederzijdse professionalisering. De opbrengsten ten aanzien van zowel professionalisering van de groepsleden als van werken met de vertaalcirkel komen aan bod.
pptx
Vragen stellen aan kinderen
Belinda Terlouw (KPZ)
In de rekenles geven kinderen antwoord op de vragen van de leerkracht. De vragen die zij zelf stellen zijn vaak gericht op uitleg om te komen tot het goede antwoord. Het liefst een antwoord dat de leerkracht graag wil horen. Hoe kan het dat kinderen die op jonge leeftijd zoveel vragen stellen uit nieuwsgierigheid, die vragen niet meer stellen als zij naar school gaan? Juist de vragen helpen je toch om te leren. Andersom hebben vragen het effect dat iemand zich gezien voelt. Als je oprecht nieuwsgierig bent naar hoe de ander denkt en als je vertrouwen hebt in zijn ontwikkelkracht, geeft dat de ander het gevoel dat zijn zienswijze ertoe doet en biedt dat ruimte aan creativiteit. Je brengt de ander dan letterlijk op verhaal en je kunt dan veel van die ander leren. Dat is in het hele leven zo en dus ook in het onderwijs.
Vragen zijn belangrijk in de rekenles en dan vooral vragen die kinderen uitnodigen om zelf na te denken. Zo wordt veel zichtbaar voor de leerkracht en kan er beter op maat gewerkt worden. Als de vragen dan ook nog de creativiteit van de kinderen prikkelen, kan zelfs de leerkracht van de kinderen leren.
In de werkgroep gaan we aan de slag met vragen stellen. Welke vragen nodigen kinderen uit zelf na te denken? Welke vragen nodigen uit tot creatief denken? Wat kun je als leerkracht hiermee? Wat is het effect van deze werkwijze in de rekenles? Hoe kun je in je school een cultuur creëren die gebaseerd is op vragen stellen en dus op oprechte nieuwsgierigheid en vertrouwen in ontwikkelkracht van een ieder die deel uitmaakt van de gemeenschap binnen de school?
Vragen stellen aan kinderen
Belinda Terlouw (KPZ)
In de rekenles geven kinderen antwoord op de vragen van de leerkracht. De vragen die zij zelf stellen zijn vaak gericht op uitleg om te komen tot het goede antwoord. Het liefst een antwoord dat de leerkracht graag wil horen. Hoe kan het dat kinderen die op jonge leeftijd zoveel vragen stellen uit nieuwsgierigheid, die vragen niet meer stellen als zij naar school gaan? Juist de vragen helpen je toch om te leren. Andersom hebben vragen het effect dat iemand zich gezien voelt. Als je oprecht nieuwsgierig bent naar hoe de ander denkt en als je vertrouwen hebt in zijn ontwikkelkracht, geeft dat de ander het gevoel dat zijn zienswijze ertoe doet en biedt dat ruimte aan creativiteit. Je brengt de ander dan letterlijk op verhaal en je kunt dan veel van die ander leren. Dat is in het hele leven zo en dus ook in het onderwijs.
Vragen zijn belangrijk in de rekenles en dan vooral vragen die kinderen uitnodigen om zelf na te denken. Zo wordt veel zichtbaar voor de leerkracht en kan er beter op maat gewerkt worden. Als de vragen dan ook nog de creativiteit van de kinderen prikkelen, kan zelfs de leerkracht van de kinderen leren.
In de werkgroep gaan we aan de slag met vragen stellen. Welke vragen nodigen kinderen uit zelf na te denken? Welke vragen nodigen uit tot creatief denken? Wat kun je als leerkracht hiermee? Wat is het effect van deze werkwijze in de rekenles? Hoe kun je in je school een cultuur creëren die gebaseerd is op vragen stellen en dus op oprechte nieuwsgierigheid en vertrouwen in ontwikkelkracht van een ieder die deel uitmaakt van de gemeenschap binnen de school?
Met Sprongen Vooruit groep 1&2
Julie Menne (Menne-Instituut)
Op grond van het promotie-onderzoek Met Sprongen Vooruit heeft Menne Instituut de cursus Met Sprongen Vooruit voor groep 1&2 ontwikkeld. Het doel van deze cursus is leerkrachten inzicht te verschaffen in de reken-wiskundedidactiek zodat kleuters in groep 3 (meer dan) beslagen ten ijs kunnen komen. Reeds 51% van de scholen maakt gebruik van het rekenprogramma Met Sprongen Vooruit.
Tijdens deze workshop maakt u kennis met een aantal activiteiten uit het Rekenspellenboek groep 1&2. U ervaart hoe u door het spelen van spelletjes uit dit boek de gehele leerstof voor het rekenen in groep 1 en 2 op een aantrekkelijke wijze aan de orde kunt stellen. De spelletjes zijn een operationalisering van de rekendoelen voor groep 1 en 2 en passen daardoor in de leerlijn. Door het spelen van de spelletjes en het opvolgen van de didactische aanwijzingen daarbij werkt u niet alleen aan de rekenontwikkeling van kinderen maar ook aan uw eigen professionalisering.
Deelnemers aan deze workshop krijgen een cadeautje! Hiermee kunt u de volgende dag aan de slag zoals Met Sprongen Vooruit bedoelt.
pptx
Speels leren en onderhouden van de basisvaardigheden rekenen
Marieke Gribling, Anneke Noteboom (basisschool de Trinoom, SLO)
Dat inzicht in en een goede beheersing van de basisvaardigheden voor het rekenen onmisbaar zijn, weten we allemaal. Toch blijkt dat zowel het leren als het onderhouden van die basisvaardigheden voor heel veel leerlingen in het basisonderwijs een probleem blijft. Flexibel omgaan met getallen, het vlot uit het hoofd rekenen onder 20 en 100 en kennen van de tafels, vraagt én blijft specifieke aandacht vragen van leerlingen. En voor elke leerling betekent dit wat anders.
Onze aanpak was het ontwikkelen en inzetten van rekenspellen waarmee de leerlingen precies datgene kunnen oefenen waar ze zelf aan toe zijn.
In deze workshop laten we u de verschillende spellen zien en spelen, die specifiek geschikt zijn om de basisvaardigheden voor rekenen te automatiseren en te memoriseren. We bespreken met u de ervaringen die wij met leraren en leerlingen hebben opgedaan en welke rol de leerlingen zelf in dit proces hebben. We stellen aan de orde hoe leerlingen ook zelf de verantwoordelijkheid voor het leren en onderhouden nemen, en hoe hierdoor niet alleen hun rekenvaardigheid, maar ook hun motivatie en plezier in rekenen toenemen.
Speels leren en onderhouden van de basisvaardigheden rekenen
Marieke Gribling, Anneke Noteboom (basisschool de Trinoom, SLO)
Dat inzicht in en een goede beheersing van de basisvaardigheden voor het rekenen onmisbaar zijn, weten we allemaal. Toch blijkt dat zowel het leren als het onderhouden van die basisvaardigheden voor heel veel leerlingen in het basisonderwijs een probleem blijft. Flexibel omgaan met getallen, het vlot uit het hoofd rekenen onder 20 en 100 en kennen van de tafels, vraagt én blijft specifieke aandacht vragen van leerlingen. En voor elke leerling betekent dit wat anders.
Onze aanpak was het ontwikkelen en inzetten van rekenspellen waarmee de leerlingen precies datgene kunnen oefenen waar ze zelf aan toe zijn.
In deze workshop laten we u de verschillende spellen zien en spelen, die specifiek geschikt zijn om de basisvaardigheden voor rekenen te automatiseren en te memoriseren. We bespreken met u de ervaringen die wij met leraren en leerlingen hebben opgedaan en welke rol de leerlingen zelf in dit proces hebben. We stellen aan de orde hoe leerlingen ook zelf de verantwoordelijkheid voor het leren en onderhouden nemen, en hoe hierdoor niet alleen hun rekenvaardigheid, maar ook hun motivatie en plezier in rekenen toenemen.
Baas over de tablet
Nina Boswinkel, Lisanne Martens (Snappet)
Het gebruik van digitale media is niet meer uit de klas weg te denken. Iedere klas heeft computers en het digibord biedt mogelijkheden om de wereld binnen te halen. Het werken met tablets is een van de meest recente ontwikkelingen in deze lijn.
In deze werkgroep gaan we in op de vraag wat een leerkracht nodig heeft om optimaal gebruik te maken van de mogelijkheden die het werken met tablets biedt. Vragen waar we aandacht aan willen besteden zijn:
Meten, bewegen en construeren - Grote Rekendag 2017
Annette Markusse (Hogeschool iPabo)
De 15e Grote Rekendag vindt plaats op woensdag 22 maart 2017. De Grote Rekendag richt zich ook in 2017 op onderzoekend leren. We kozen voor dit jaar als titel van de dag ‘Meten, bewegen en construeren’. Daarbij kregen de activiteiten voor de groepen 3 en 4 een extra speelse invulling. In deze groepen ligt de nadruk op het verkennen van de getallenwereld. Enkele van deze spel- en onderzoeksactiviteiten zijn geschikt gemaakt voor bezoekers van de NRCD. Deelnemers van de workshop krijgen de kans met de spel- en onderzoeks¬activiteiten aan de slag te gaan en met een van de ontwerpers van gedachten te wisselen over hoe de activiteiten aanzetten tot onderzoekend leren.
pptx
Facebook en rekencoördinatoren
Michelle Taverne (Stichting School)
Als rekencoordinator ben je o.a. bezig met bronnen verzamelen en ideeen opdoen.
Je hebt bijvoorbeeld een vraag over zwakke rekenaars of over het gebruik van de methode.
Dat kost best veel tijd om dat allemaal te verzamelen, en soms kun je het antwoord niet vinden.
Dit is de reden om een gezamenlijke Facebook-groep op te zetten, waarin inmiddels
een grote groep van rekencoordinatoren elkaar gevonden. Je kunt eenvoudig een vraag
stellen en krijgt snel een antwoord, je kunt materiaal met elkaar delen, etc.
In deze werkgroep kijken we samen hoe dit momenteel werkt, we laten wat voorbeelden
zien en we discussiëren met elkaar wat er nog meer mogelijk is wat betreft deze samenwerking.
Rekenen/Wiskunde en W&T in de basisschool: van formatieve toetsing en snelle feedback tot visualisaties en onderzoekend rekenen
Ed van den Berg (HvA, Amsterdam)
De volgende onderwerpen komen aan de orde, elk met praktische, direct toepasbare voorbeelden:
Dynamisch toetsen in een ICT-omgeving
Marjolijn Peltenburg (Marnix, Utrecht)
Leerlingen in het speciaal basisonderwijs (sbo), die een flinke leerachterstand kunnen hebben vergeleken met hun leeftijdsgenoten in het gewone basisonderwijs, blijken op reken-wiskundig gebied meer te kunnen dan op basis van hun toetsresultaten zou worden verwacht. Dit bleek uit het Impulse onderzoek van het Freudenthal Instituut. In deze workshop gaan we in gesprek over hoe de opbrengsten van dit onderzoek kunnen worden gebruikt om het reken-wiskundig potentieel van zwakke rekenaars beter te benutten
pptx
Rekenen met de tablet: Snappet rekenen
Nina Boswinkel (SLO, Enschede)
Op steeds meer scholen wordt gebruik gemaakt van moderne technologieën om het onderwijs mee te verrijken. Een van de middelen die vaste voet aan de grond krijgt is het werken met de tablet. In deze werkgroep gaan we in op de rekeninhoud die Snappet biedt.
We zoomen in op de inhoud zoals die nu op de tablet staat, de manier waarop ermee gewerkt wordt en de leerresultaten die dat oplevert. Daarnaast kijken we naar de mogelijkheid om te werken met een compacte versie van je methode en de plannen om te werken op basis van leerdoelen.
pptx
Maak de lessen meer gecijferd
Kees Hoogland (SLO, Enschede)
Gecijferd is onlosmakelijk verbonden met functioneel rekenen: rekenen dat sterk verbonden is met de wereld om ons heen. Een gecijferd mens is in staat met een rekenwiskundige blik te kijken naar problemen die hij/zij tegenkomt in het dagelijkse leven. Dat is ook de uitdaging die bijvoorbeeld Onderwijs2032 aan ons stelt. Functioneel rekenen gaat over rekenen in echte situaties. In leermiddelen en toetsen worden die echte situaties vaak beschreven in taal en soms in beelden. Dat betekent dat de leerling de vertaalslag moet leren te maken van beschrijving van de situatie naar de rekenactie. Misschien is het maken van die vertaalslag wel de essentie van het toekomstige rekenen. Hoe leer je leerlingen die vertaalslag te maken? Welke didactische hulpmiddelen zijn daarbij mogelijk? Hoe kan de leerkracht optreden als rolmodel voor de probleemoplossende rekenaar? Kortom we gaan praktisch aan de slag met mathematiseren.
pptx
Maak de lessen meer gecijferd
Kees Hoogland (SLO, Enschede)
Gecijferd is onlosmakelijk verbonden met functioneel rekenen: rekenen dat sterk verbonden is met de wereld om ons heen. Een gecijferd mens is in staat met een rekenwiskundige blik te kijken naar problemen die hij/zij tegenkomt in het dagelijkse leven. Dat is ook de uitdaging die bijvoorbeeld Onderwijs2032 aan ons stelt. Functioneel rekenen gaat over rekenen in echte situaties. In leermiddelen en toetsen worden die echte situaties vaak beschreven in taal en soms in beelden. Dat betekent dat de leerling de vertaalslag moet leren te maken van beschrijving van de situatie naar de rekenactie. Misschien is het maken van die vertaalslag wel de essentie van het toekomstige rekenen. Hoe leer je leerlingen die vertaalslag te maken? Welke didactische hulpmiddelen zijn daarbij mogelijk? Hoe kan de leerkracht optreden als rolmodel voor de probleemoplossende rekenaar? Kortom we gaan praktisch aan de slag met mathematiseren.
pptx
Meedenken met het ontwerp van de Grote Rekendag 2017
Ronald Keijzer, Fokke Munk, Vincent Jonker (iPabo, Amsterdam)
Het ontwerpteam van de Grote Rekendag is begonnen met de voorbereidingen van 2017.
In deze sessie kunt u meedenken met de ontwerpers van de opdrachten van de Grote Rekendag, of het nu voor de kleuters is of voor de bovenbouw.
Er zijn al eerste prototypes beschikbaar van opdrachten, en wellicht vindt u het leuk mee te denken en mee uit te proberen.
pptx
Plusleerlingen in het reken-wiskundeonderwijs
Robert Timmermans (OBS de Koekoek & NVORWO )
OBS De Koekoek is een school in een levendige wijk aan de rand van het stadscentrum van Utrecht. De leerlingpopulatie is in de afgelopen twintig jaar veranderd, doordat er in de wijk steeds meer autochtone en hoogopgeleide mensen zijn komen wonen. In de afgelopen vijf jaar lagen alle Cito-resultaten boven het landelijk gemiddelde. In elke groep is een grotere groep leerlingen op Cito niveau I werkzaam. Hoewel het team deskundig is in het werken met de rekenmethode, kwamen er vragen over het afstemmen van het rekenonderwijs op de plusleerlingen. In de opleiding tot rekencoördinator heeft Robert deze vraag onderzocht. Uit vragenlijsten en klassenbezoeken bleek bijvoorbeeld dat er in de meeste groepen geen structurele begeleiding van plusleerlingen in de reken-wiskundeles plaatsvond. Uit het vergelijken werkelijke en wenselijke situatie is een plan van aanpak tot stand gekomen voor OBS de Koekoek. Na een presentatie van het onderzoek is ruimte voor uitwisseling van ervaringen. In de discussie gaan we na of ‘plusleerlingen in het reken-wiskundeonderwijs’ een onderzoeksthema voor de NVORWO zou kunnen zijn.
pptx
Het vak rekencoordinator - return on investment
Ingeborg van den Heuvel (Fridtjof Nansen)
Aangesteld worden als rekencoördinator is één, er daadwerkelijk in de praktijk mee aan de gang gaan is een ander verhaal. Veel rekencoördinatoren beginnen vol goede moed, maar krijgen weinig tot geen tijd om hun ambities waar te maken.
In deze workshop vertel ik mijn verhaal: hoe ik me als rekencoördinator aan het profileren ben, vooral door zichtbaar te zijn. Aan de hand van concrete voorbeelden wil ik met de deelnemers tips en ideeën uitwisselen over hoe we binnen de school meer ruimte kunnen krijgen voor ons vakgebied.
We gaan dus vooral interactief aan de slag om elkaar te inspireren, om daarna vol goede ideeën weer naar school te gaan. Want zowel de school als de rekencoördinator wil toch iets terugzien van gemaakte investeringen?
pptx
Het vak rekencoordinator - return on investment
Ingeborg van den Heuvel (Fridtjof Nansen)
Aangesteld worden als rekencoördinator is één, er daadwerkelijk in de praktijk mee aan de gang gaan is een ander verhaal. Veel rekencoördinatoren beginnen vol goede moed, maar krijgen weinig tot geen tijd om hun ambities waar te maken.
In deze workshop vertel ik mijn verhaal: hoe ik me als rekencoördinator aan het profileren ben, vooral door zichtbaar te zijn. Aan de hand van concrete voorbeelden wil ik met de deelnemers tips en ideeën uitwisselen over hoe we binnen de school meer ruimte kunnen krijgen voor ons vakgebied.
We gaan dus vooral interactief aan de slag om elkaar te inspireren, om daarna vol goede ideeën weer naar school te gaan. Want zowel de school als de rekencoördinator wil toch iets terugzien van gemaakte investeringen?
pptx
Rekenen-wiskunde en creatief denken
Marc van Zanten (SLO & Universiteit Utrecht)
Creatief denken is één van de zogenoemde 21e eeuwse vaardigheden. Dit zijn vaardigheden die, nog meer dan eerder, van belang zijn om goed mee te kunnen komen in onderwijs en maatschappij. In deze werkgroep zoomen we in op creatief (leren) denken in de rekenwiskundeles.
Creatief denken is het hart van rekenwiskundig en probleemoplossend denken. Maar in het reken-wiskundeonderwijs op de basisschool is het een beetje een ondergeschoven kindje. En dat is jammer, want creatief denken draagt bij aan zelfvertrouwen en inzicht bij rekenen-wiskunde.
In deze werkgroep bespreken we wat creatief denken bij rekenen-wiskunde inhoudt. We bekijken welke opgaven potentieel kunnen bijdragen aan leren creatief wiskundig te denken, welke aanpassingen soms nodig zijn, en wat dit betekent voor instructie.
pptx
Rekenen-wiskunde en creatief denken
Marc van Zanten (SLO & Universiteit Utrecht)
Creatief denken is één van de zogenoemde 21e eeuwse vaardigheden. Dit zijn vaardigheden die, nog meer dan eerder, van belang zijn om goed mee te kunnen komen in onderwijs en maatschappij. In deze werkgroep zoomen we in op creatief (leren) denken in de rekenwiskundeles.
Creatief denken is het hart van rekenwiskundig en probleemoplossend denken. Maar in het reken-wiskundeonderwijs op de basisschool is het een beetje een ondergeschoven kindje. En dat is jammer, want creatief denken draagt bij aan zelfvertrouwen en inzicht bij rekenen-wiskunde.
In deze werkgroep bespreken we wat creatief denken bij rekenen-wiskunde inhoudt. We bekijken welke opgaven potentieel kunnen bijdragen aan leren creatief wiskundig te denken, welke aanpassingen soms nodig zijn, en wat dit betekent voor instructie.
pptx
Ruimte voor kinderen
Belinda Terlouw (KPZ)
Leren van kinderen in open reken-wiskundige situaties waarin zij niet nadoen wat is voorgedaan, maar kunnen laten zien wie ze zijn, hoe ze denken en wat ze kunnen. We kijken naar het leren van de kinderen en leren zo wat onze rol daarbij kan zijn.
Wat is rekenen? Volgens de kinderen is rekenen sommen maken. Als je kinderen vraagt hoe zij leren rekenen, geven ze aan dat de leerkracht voordoet hoe je de sommen moet oplossen. Door het maar vaak genoeg te doen zoals de leerkracht het heeft voorgedaan, leer je vanzelf rekenen volgens hen. En als je het niet snapt, legt de leerkracht het gewoon nog eens uit. Maar is dit wat we met het reken-wiskundeonderwijs beogen? Tegelijkertijd geven zowel de minder begaafde als de begaafde rekenaars aan dat ze rekenen niet het leukste vak vinden, ook omdat ze eigenlijk altijd uit het boek werken.
Kinderen zijn van nature nieuwsgierig en willen zelf denken en ontdekken. Ooit zei een kind in een van die gesprekken waarin ook wat sommen opgelost moesten worden: “Als je me niet zelf wilt laten denken, stel me dan ook geen vragen meer!” Als we ze steeds laten nadoen, wat wij ze hebben voorgedaan, denken zij niet zelf en is er sprake van kopieergedrag. Zij worden afhankelijk van ons. Ze zien reken-wiskundige problemen als gesloten opdrachten waarbij ze het antwoord moeten zien te vinden dat anderen al eens bedacht hebben en niet als denkopdrachten waarbij zijzelf op zoek mogen gaan naar oplossingen. Zij voelen zich hierdoor minder betrokken bij het leerproces. Als je kinderen reken-wiskundige problemen voorlegt die zij nog niet eerder onder ogen kregen, krijg je meer zicht op hoe het kind zelf denkt en voelt het kind zich ook uitgedaagd. Je krijgt als het ware zicht op het cognitieve netwerk dat het kind in zich draagt en kunt veel beter onderwijs bieden dat aansluit bij waar het kind is in zijn ontwikkeling.
Wat kun je hier als rekencoördinator mee doen?
In de workshop proberen we antwoord te krijgen op deze vraag. Je krijgt bovendien gereedschappen aangereikt om hier in je eigen beroepspraktijk mee aan de slag te gaan.
rekenen/wiskunde voor morgen
Geeke Bruin-Muurling, Marike Verschool (HAN, Zwijsen)
Onze maatschappij verandert in rap tempo. Door de digitalisering zal de manier waarop we leven en werken steeds verder veranderen. Dat betekent dat we de leerlingen van nu moeten voorbereiden op een wereld die we nog niet kennen. Een aantal dingen weten we al wel. Dat laten ook de 21st century skills zien. Dit zijn vaak nog vrij algemene termen. In deze workshop bekijken we wat dit betekent voor het reken-wiskunde onderwijs. We focussen hierbij op probleemoplossen en kritisch wiskundig denken. De komende jaren zullen ideeen daarover verder uitkristalliseren en het onderwijs daarin veranderen. We hoeven hier echter niet op te wachten. Ook nu kunt u al elementen hiervan in de rekenlessen inbrengen. We zullen zelf aan de slag gaan om te ontdekken hoe.
Met Sprongen Vooruit groep 5&6
Julie Menne (Menne-Instituut)
Op grond van het promotie-onderzoek Met Sprongen Vooruit heeft Menne Instituut de cursus Met Sprongen Vooruit groep 5&6 ontwikkeld. Het doel van deze cursus is dat u uw leerlingen leert rekenen volgens een beproefde didactiek. Reeds 51% van de scholen maakt gebruik van het rekenprogramma Met Sprongen Vooruit.
Tijdens deze workshop maakt u kennis met de leerlijn voor het onderhouden en uitbreiden van de rekenbasis en voor het vermenigvuldigen en delen. Dit doen we aan de hand van oefeningen en spellen uit het Rekenspellenboek groep 5&6. Hierin staan per leerlijn opeenvolgende productieve oefenlessen die het oefenen in groep 5 en 6 interessant houden voor de kinderen én de leerstof. Aan de orde komen de rekenstrategieën halverwege de basisschool, niveaus van formalisering en de mate van verkorting, de verschillende fasen van vermenigvuldigen en de verschillende modellen voor vermenigvuldigen. Verder verneemt u welke uitleg bij de spellen volstaat en waaraan feedback bij een fout moet voldoen. Al deze handreikingen kunt u vanaf morgen inzetten.
Deelnemers aan deze workshop krijgen een cadeautje! Hiermee kunt u aan de slag zoals Met Sprongen Vooruit bedoelt.
pptx
Met Sprongen Vooruit groep 1&2
Julie Menne (Menne-Instituut)
Op grond van het promotie-onderzoek Met Sprongen Vooruit heeft Menne Instituut de cursus Met Sprongen Vooruit voor groep 1&2 ontwikkeld. Het doel van deze cursus is leerkrachten inzicht te verschaffen in de reken-wiskundedidactiek zodat kleuters in groep 3 (meer dan) beslagen ten ijs kunnen komen. Reeds 51% van de scholen maakt gebruik van het rekenprogramma Met Sprongen Vooruit.
Tijdens deze workshop maakt u kennis met een aantal activiteiten uit het Rekenspellenboek groep 1&2. U ervaart hoe u door het spelen van spelletjes uit dit boek de gehele leerstof voor het rekenen in groep 1 en 2 op een aantrekkelijke wijze aan de orde kunt stellen. De spelletjes zijn een operationalisering van de rekendoelen voor groep 1 en 2 en passen daardoor in de leerlijn. Door het spelen van de spelletjes en het opvolgen van de didactische aanwijzingen daarbij werkt u niet alleen aan de rekenontwikkeling van kinderen maar ook aan uw eigen professionalisering.
Deelnemers aan deze workshop krijgen een cadeautje! Hiermee kunt u de volgende dag aan de slag zoals Met Sprongen Vooruit bedoelt.
pptx
Beweeg Wijs Rekenplein
Pong Hu, Martine van Schaik (De Piramide)
In de klas vindt begripsvorming van het rekenen plaats. Automatiseren en memoriseren van lastige concepten vraagt meer oefening. Door bewegend rekenen wordt een extra dimensie gecreëerd waarbij ook andere zintuigen worden aangesproken. Op het rekenplein is aandacht voor interactie en eigen inbreng van leerlingen, zodat gericht kan worden geoefend op eigen niveau.
pptx
Werken met een denkschriftje
Jeannette Fölsche, Ronald Keijzer, Lauréen Sinkeldam (Stichting Agora)
Binnen de stichting (Agora) wordt er gewerkt in professionele leergemeenschappen (PLG's) om het onderwijs te verbeteren. Ook voor rekenen-wiskunde is er een PLG. Deze PLG heeft tot taak het rekenonderwijs op alle Agora scholen op een hoger niveau te brengen. Een van de activiteiten die door de PLG ondernomen wordt is “werken met een denkschriftje”.
Het denkproces van kinderen kan op verschillende manieren op gang worden gebracht. Eén van die manieren is het inzetten en gebruiken van een denkschrift. Hierin vragen we kinderen sommen te visualiseren met behulp van modellen of tekeningen. Op die manier kunnen ze betekenis verlenen aan kale sommen. Kinderen leren op deze manier ook beter verwoorden wat ze aan het doen zijn.
Geïnspireerd door de presentatie die Cathe Notten in 2014 gaf op de conferentie van Masterplan Dyscalculie is een aantal leerkrachten in hun groep aan de slag gegaan met een denkschriftje. We zien dat dit op verschillende manieren gebeurt. Ook blijkt een verschil in gebruik van het denkschriftje te zijn in de verschillende groepen. Soms worden er procedures beschreven en soms richt dat wat opgeschreven is zich vooral op begripsvorming. In de denkschriftjes worden verschillende modellen en tekeningen gebruikt.
Tijdens deze workshop gaan rekencoördinatoren aan de slag met opgaven uit verschillende rekenmethodes om te ontdekken wat de meerwaarde is van het gebruik van een denkschrift kan zijn.
Zaken die hierbij aan de orde komen zijn:
Het rekenwerkgesprek in de praktijk
Louki Visser (Vesterhavet, Hoofddorp)
Wanneer kinderen uitvallen met rekenen is het van enorm belang dat we er snel achter komen waar het probleem zit. Het protocol ERWD biedt een goede aanpak voor het voorkomen van rekenproblemen. Kinderen blijken heel goed in staat om zelf hun rekenprobleem onder woorden te brengen. Op school hebben we ervaren dat het reken(werk) gesprek een goed middel is om af te stemmen op de rekenbehoeften van kinderen. Bij het voeren van een rekengesprek is het van belang onderscheid te maken tussen de rekenbeleving en de rekeninhoudelijke kant van het probleem. In deze workshop zal ik vertellen hoe wij dit op school hebben ingevoerd. Ook gaan we aan de slag met een vragenlijst en praktijkvoorbeelden.
pptx
Taal in de rekenles
Debby Heemskerk, Miranda Oostindiër (Windwijzer, Den Helder)
Het netwerk van reken coördinatoren van de stichting Sarkon (Den Helder e.o. ) is sinds vorig schooljaar bezig met het onderwerp Taal in de rekenles. Uitgangspunt daarbij is de scholing die het netwerk zelf vorig jaar heeft doorlopen en waar de rekencoördinatoren op de eigen school in een professionele leergemeenschap mee aan de slag zijn. Om iets van de ervaringen te delen willen we met de deelnemers, ingaan op de rol die taal speelt in de rekenles, de verschillende soorten taal die aan de orde komt bespreken, het belang van de aandacht voor specifieke rekentaal bespreken, en aandacht besteden aan wijze waarop de leraar taaluitingen van leerlingen kan stimuleren en begeleiden. Om het praktisch te houden vragen we de deelnemer om de rekenles van de volgende dag(en) (handleiding en opgaven) mee te nemen. Iedereen moet weg gaan met een goed voorbereide les voor de volgende dag(en).
pptx
Ruimte voor kinderen
Belinda Terlouw (KPZ)
Leren van kinderen in open reken-wiskundige situaties waarin zij niet nadoen wat is voorgedaan, maar kunnen laten zien wie ze zijn, hoe ze denken en wat ze kunnen. We kijken naar het leren van de kinderen en leren zo wat onze rol daarbij kan zijn.
Wat is rekenen? Volgens de kinderen is rekenen sommen maken. Als je kinderen vraagt hoe zij leren rekenen, geven ze aan dat de leerkracht voordoet hoe je de sommen moet oplossen. Door het maar vaak genoeg te doen zoals de leerkracht het heeft voorgedaan, leer je vanzelf rekenen volgens hen. En als je het niet snapt, legt de leerkracht het gewoon nog eens uit. Maar is dit wat we met het reken-wiskundeonderwijs beogen? Tegelijkertijd geven zowel de minder begaafde als de begaafde rekenaars aan dat ze rekenen niet het leukste vak vinden, ook omdat ze eigenlijk altijd uit het boek werken.
Kinderen zijn van nature nieuwsgierig en willen zelf denken en ontdekken. Ooit zei een kind in een van die gesprekken waarin ook wat sommen opgelost moesten worden: “Als je me niet zelf wilt laten denken, stel me dan ook geen vragen meer!” Als we ze steeds laten nadoen, wat wij ze hebben voorgedaan, denken zij niet zelf en is er sprake van kopieergedrag. Zij worden afhankelijk van ons. Ze zien reken-wiskundige problemen als gesloten opdrachten waarbij ze het antwoord moeten zien te vinden dat anderen al eens bedacht hebben en niet als denkopdrachten waarbij zijzelf op zoek mogen gaan naar oplossingen. Zij voelen zich hierdoor minder betrokken bij het leerproces. Als je kinderen reken-wiskundige problemen voorlegt die zij nog niet eerder onder ogen kregen, krijg je meer zicht op hoe het kind zelf denkt en voelt het kind zich ook uitgedaagd. Je krijgt als het ware zicht op het cognitieve netwerk dat het kind in zich draagt en kunt veel beter onderwijs bieden dat aansluit bij waar het kind is in zijn ontwikkeling.
Wat kun je hier als rekencoördinator mee doen?
In de workshop proberen we antwoord te krijgen op deze vraag. Je krijgt bovendien gereedschappen aangereikt om hier in je eigen beroepspraktijk mee aan de slag te gaan.
NVORWO-ERWD
Cathe Notten (NVORWO)
Hoe gebruik je het Drieslagmodel, het Handelingsmodel en het model Hoofdfasen in de leerlijn om leerlingen met ernstige rekenproblemen adequate hulp te kunnen bieden? In het Protocol ERWD (ernstige reken-wiskundeproblemen en dyscalculie) wordt gebruik gemaakt van deze modellen om vast te stellen op welk terrein en welk niveau de rekenproblemen van kinderen zich afspelen. In de workshop kijken we naar leerlingen met ernstige rekenproblemen en laten we zien hoe de aanpak van het protocol bedoeld is.
pptx
Blij met je groepsplan?
Dolf Janson (Janson Advies)
Zonder te willen vervallen in flauwe grappen over het verlangen naar groepsplannen, is het wel goed om eens met enige afstand te kijken naar het daarmee beoogde doel. Heeft op jouw school dat groepsplan geleid tot inhoudelijke afstemming op de onderwijsbehoeften van alle leerlingen. Of is de automatische driedeling daarvoor in de plaats gekomen?
In deze workshop wil ik met jullie verkennen hoe je het principe ‘vorm volgt functie’ kunt toepassen op de differentiatie in de rekenles en de rol van leerlingen en leraren daarin. Dat vraagt het een en ander van leraren. Durf, collegialiteit, maar ook domeinkennis, een onderzoekende houding en vertrouwen in leerlingen.
Als rekencoördinator kan je bij deze ontwikkeling een stimulerende rol spelen. Over die rol daarbij en de kansen en valkuilen die zich dan voordoen, zullen we het en passant ook hebben. Na vijf kwartier is de workshop al voorbij. De kans bestaat dat er dan beelden beginnen te ontstaan hoe je in je eigen team je collega’s kunt ondersteunen en inspireren op weg naar ‘echte’ afstemming op hun leerlingen.
pptx
Interesse voor wetenschap en techniek verbinden met ontluikende gecijferdheid in groep 1-2: de rol van denkvragen
Diny van der Aalsvoort (Saxion Hogeschool)
Dit project beoogde de natuurlijke interesse voor wetenschap en techniek te verbinden met activiteiten die meten en meetkunde bevorderen. Het onderzoek betrof een onderwijsinterventie die effectiever om leerkrachtgedrag tijdens activiteiten in kleine onderwijsgroepen in groep 1 /2 beoogde. Er deden 9 scholen in Deventer en Utrecht mee. De activiteiten, wekelijks een nieuwe gedurende 12 weken, gingen over alledaagse problemen die verband houden met wetenschap en techniek, zoals meten van je schoen, omgaan met tijd, werken met spiegels, de plattegrond van de klas snappen. Op drie scholen werden de leerkrachten persoonlijk begeleid, op twee andere scholen vond Lesson study plaats, op twee scholen werden alleen de activiteiten aangereikt, en er waren twee controlescholen die niets kregen. We doen verslag van de uitkomsten gelet op leerling- en leerkrachtgedrag. In het bijzonder gaan we in op de aard van drie typen denkvragen die de leerkrachten stelden: vragen naar voorkennis, uitlokken van voorspellingen en napraten over wat er nu geleerd is, zijn alle drie belangrijk maar de timing ervan die doet ertoe.
pptx
Geef ze een uitdager!
Greetje van Dijk (OnderwijsAdvies)
Het laatste decennium staan intellectueel getalenteerde leerlingen in het brandpunt van de belangstelling. De praktijk achter de groepsdeur is echter weerbarstig. Zijn er afspraken over compacten? Is er een verrijkingsprogramma? Welke leerlingen nemen daaraan deel? Hoe kunnen we de uitstekende rekenaars een gedegen programma geven en hoe zorgen we voor begeleiding? De leraar heeft immers ook maar twee handen! Uitgaan van een structurele aanpak, dat is waar Surplus, expertisecentrum voor begaafden, sinds jaar en dag voor kiest.
Deze structurele aanpak vind je ook terug in ‘De uitdager van de maand’. Voor School aan Zet ontwierpen iPabo en OnderwijsAdvies een (gratis) verzameling van 26 ‘Uitdagers’ (gebaseerd op bestaand verrijkingsmateriaal) met een handleiding.
Zowel leerkrachten als leerlingen van de pilotscholen hebben erg enthousiast gereageerd op deze uitdagers. Het werken met de inhoud van de uitdagers, het werken met leerdoelen, het zelf begeleiden van het groepje groep bollebozen aan de instructietafel en de groepsactiviteit werden alom geprezen.
In deze werkgroep nemen de werkwijze van de uitdager van de maand onder de loep, bestuderen het materiaal en kijken of deze werkwijze ook geschikt is voor verrijking rekenen in groep 3-4-5.
pptx
NVORWO-ERWD
Cathe Notten (NVORWO)
Hoe gebruik je het Drieslagmodel, het Handelingsmodel en het model Hoofdfasen in de leerlijn om leerlingen met ernstige rekenproblemen adequate hulp te kunnen bieden? In het Protocol ERWD (ernstige reken-wiskundeproblemen en dyscalculie) wordt gebruik gemaakt van deze modellen om vast te stellen op welk terrein en welk niveau de rekenproblemen van kinderen zich afspelen. In de workshop kijken we naar leerlingen met ernstige rekenproblemen en laten we zien hoe de aanpak van het protocol bedoeld is.
pptx
Blij met je groepsplan?
Dolf Janson (Janson Advies)
Zonder te willen vervallen in flauwe grappen over het verlangen naar groepsplannen, is het wel goed om eens met enige afstand te kijken naar het daarmee beoogde doel. Heeft op jouw school dat groepsplan geleid tot inhoudelijke afstemming op de onderwijsbehoeften van alle leerlingen. Of is de automatische driedeling daarvoor in de plaats gekomen?
In deze workshop wil ik met jullie verkennen hoe je het principe ‘vorm volgt functie’ kunt toepassen op de differentiatie in de rekenles en de rol van leerlingen en leraren daarin. Dat vraagt het een en ander van leraren. Durf, collegialiteit, maar ook domeinkennis, een onderzoekende houding en vertrouwen in leerlingen.
Als rekencoördinator kan je bij deze ontwikkeling een stimulerende rol spelen. Over die rol daarbij en de kansen en valkuilen die zich dan voordoen, zullen we het en passant ook hebben. Na vijf kwartier is de workshop al voorbij. De kans bestaat dat er dan beelden beginnen te ontstaan hoe je in je eigen team je collega’s kunt ondersteunen en inspireren op weg naar ‘echte’ afstemming op hun leerlingen.
pptx
Ieder kind heeft recht op gedifferentieerd rekenonderwijs
Carla Compagnie (Marnix)
In een drie-jarig onderzoek ‘Gedifferentieerd Rekenonderwijs’ heeft de Universiteit Utrecht een differentiatietraject ontwikkeld en toegepast in (speciale) basisscholen.H et Marnix Onderwijscentrum was partner in dit onderzoeksproject. Het onderzoek was gericht op het verbeteren van differentiatie in de reken-wiskundeles. In de afgelopen drie jaar hebben 32 scholen meegedaan aan het onderzoek. Alle leerkrachten deden mee aan tien rekentrainingen, gericht op de versterking van hun differentiatiecapaciteit. Rekenexperts hebben de rekentrainingen uitgevoerd op de scholen en de teams begeleid. Het onderzoek is in juli 2014 afgerond. De nascholingsmaterialen en begeleidingsmethodieken uit het onderzoek worden nu breder verspreid in nascholing. De differentiatiecyclus is het hart van het project. In deze workshop krijg je een voorproefje van de materialen die per stap in de differentiatiecyclus zijn toegepast. Als rekencoördinator kun je overwegen of deze manier van differentieren van ook voor jou school van betekenis kan zijn.
pptx
Ontwerp en bouw je eigen dierentuin - - Wetenschap & Technologie verbindt vakken -
Marja van Graft, Martin Klein Tank en Marc van Zanten (SLO)
Bij de lessenreeks 'Ontwerp en bouw je eigen dierentuin' worden leerlingen uitgedaagd om dierenverblijven te ontwerpen die tegemoetkomen aan de behoeftes van de dieren, maar die ook voldoen aan een aantal andere eisen. Hierbij komen allerlei leerinhouden op het gebied van natuur & techniek en rekenen-wiskunde op een natuurlijke en geïntegreerde wijze aan bod.
In deze werkgroep laten we aan de hand van deze lessenreeks zien hoe een W&T-benadering in de bovenbouw vorm kan krijgen. We gaan in op manieren hoe leerkrachten dit aan kunnen pakken en wat kinderen er van kunnen leren. Daarbij kijken we zowel naar het ontwerpproces en de vakspecifieke leerinhouden. We ondernemen zelf enkele activiteiten uit de lessenreeks, waardoor u ervaart hoe u een W&T aanpak in uw groep kunt realiseren. Zaken die daarbij aan bod komen zijn bijvoorbeeld concrete stappen in het ontwerpproces en verschillen in aanpak tussen groep 5/6 en groep 7/8.
De foto toont leerlingen die het definitieve ontwerp (rechts op de voorgrond) op schaal met behulp van rekenmachine en liniaal overbrengen op de grondplaat waarop ze de maquette gaan bouwen.
pptx
Wiscodans: leren over symmetrie via dans
Annette Markusse (Hogeschool iPabo)
Op de basisschool maken kinderen kennis met verschillende vormen van symmetrie. Vaak gaat het daarbij om activiteiten waarbij wordt geëxperimenteerd met materialen, zoals spiegels, mozaïek, kralen of vouwblaadjes. Op de iPabo vroeg men zich af of het ook anders kan. Zou je in plaats van materiaal ook het eigen lichaam kunnen gebruiken? Wat voor effect zou dat hebben? Met deze vragen in het achterhoofd werden twee dansen ontworpen waarin verschillende vormen van symmetrie werden verwerkt: een voor groep 3/4 en een voor groep 7/8. Gedurende het hele traject van ontwerp en uitvoering ontdekten studenten en docenten dat deze activiteit veel meer opleverde dan inzicht in symmetrie. Tijdens de workshop doen we hiervan verslag, maar we blijven daarbij niet stilzitten. Het wordt een swingende workshop waarbij u ook zelf gaat wiscodansen.
Voorproefje? Kijk op EurekAnet
pptx
Taal in de rekenles
Tamara Pol, Annemiek Grootenhaar, Debby Heemskerk, Fokke Munk (Adwaita, Deventer; Windwijzer, Den Helder)
Dit jaar zijn twee groepen rekencoördinatoren uit Overijssel en Noord Holland bezig met het onderwerp taal in de rekenles. De coördinatoren krijgen een scholing waarin scaffolding van taalhulp aan de orde is, anderzijds wordt gekeken met welke taal in welk rekendomein aan de orde is. Vanuit de scholing gaan de rekencoordinatoren kijken hoe ze deze kennis kunnen overbrengen naar hun collega's in het team. In deze werkgroep wordt verslag gedaan van zowel de inhoud van de scholing als ook van wijze waarop de kennis wordt doorgegeven.
De werkgroep wordt begeleid door Fokke Munk, iPabo
pptx
Aan de slag met rekenen: vertaalcirkel en andere materialen
Anita Spijkers, Ronald Keijzer (Gerth van Wijkschool; iPabo)
Vallen de cito-reken resultaten op je school tegen en zou je hier als rekenspecialist mee aan de slag willen? Dan biedt deze workshop hier handvatten voor. Anita heeft op haar school middels analyse van de cito-rekenresultaten gekeken wat voor de Gerth van Wijkschool nodig was om de rekenresultaten te verbeteren. Hierbij is zij aan de slag gegaan met de vertaalcirkel en verschillende materialen. In de workshop wordt getoond hoe zij hiermee aan de slag is gegaan in het team. Maar hoe pak je dat aan? Waar begin je en wat kun je als rekencoördinator te bieden?
In het tweede deel van de workshop wordt stilgestaan bij de plusleerlingen in de school. Het afgelopen jaar is Anita namelijk op zoek gegaan wat ze plusleerlingen (cito A en A+) kunnen bieden in de huidige reken/wiskundelessen. Vanuit ervaring zal zij aangeven wat bij hun op school werkte en wat niet. Welke materialen je kunt gebruiken en hoe je voor uitdaging kunt blijven zorgen.
De werkgroep wordt begeleid door Ronald Keijzer, iPabo.
De excellente jonge leerling
Martine van Schaik (Marnix, Utrecht)
De laatste tijd is er steeds meer vraag en behoefte naar aansluiting bij de excellente leerling. Ook komt er steeds meer materiaal op de markt voor deze groep kinderen. Als rekencoördinator krijg je hier vast ook regelmatig vragen over en misschien is de onderbouw niet eens je expertise. Als je je dus afvraagt wat je aan kleuters met een ontwikkelingsvoorsprong voor rekenen kunt bieden, wat er zo al op de markt is en hoe je dit in kunt zetten in de kleutergroepen? Je wilt immers ook nog tegemoet komen aan hun manier van leren en niet te veel overgaan tot werkbladen of programmagerichte activiteiten. Hoe verrijk je bijvoorbeeld de hoeken in het lokaal, zodat deze groep kinderen zich voldoende voelt uitgedaagd?
Tegelijkertijd wordt er in deze workshop stilgestaan bij wat jullie op dit moment bieden op school als het gaat om aansluiting bij deze groep kleuters. Welke mogelijkheden zie jij als rekencoördinator om het aanbod in de groepen 1/2 te versterken? Samen wisselen we uit wat er op de verschillende scholen al is en wat er op dit moment wordt gedaan om deze leerlingen uit te dagen.
pptx
Spelend automatiseren
Patrick Verhoeven, Martine van Schaik (Johannesschool, Hillegom; Marnix, Utrecht)
In deze workshop staat het spelend automatiseren verbeteren centraal. Patrick is als rekencoördinator aan de slag gegaan met automatiseringsoefeningen die spelenderwijs worden aangeboden. Hij heeft nagedacht hoe het automatiseren op de Johannesschool beter en leuker kan.
Tijdens deze workshop zal je ervaren welke middelen en oefeningen in te zetten zijn om het automatiseren spelenderwijs op school te verbeteren. Mogelijk is het ook iets om op de eigen school op te pakken? In het tweede deel van de workshop wordt stilgestaan bij hoe je het team duidelijk kunt maken hoe de leerlingen er eigenlijk voor staan met betrekking tot geautomatiseerde vaardigheden. Wat weten de leerlingen over de verschillende groepen eigenlijk in uw school? Patrick toont hoe je middels de analyse van de Tempotoetsen rekenen de vaardigheid van de leerlingen over de verschillende groepen in beeld kunt brengen. Op deze manier kun je het automatiseren volgen en dus ook werken met resultaatafspraken per groep. Een manier om de imlementatie van een verandering te volgen en te borgen!
De werkgroep wordt begeleid door Martine van Schaik, Marnix
pptx
Passende perspectieven in de praktijk
Marlies Kamst, Carla Compagnie (Marnix, Utrecht)
Marlies Kamst, intern begeleider, vertelt over haar rekenbeleidsplan met passende perspectieven
De werkgroep wordt begeleid door Carla Compagnie, Marnix
pptx
Meedenken met het ontwerp van de Grote Rekendag 2016
Ronald Keijzer, Fokke Munk, Vincent Jonker (iPabo, Amsterdam)
Het ontwerpteam van de Grote Rekendag is begonnen met de voorbereidingen van 2016. In het thema (werktitel is 'raden, regels en redeneren') gaan we kinderen uitdagen om na te denken over allerhande regels. Raad-mijn-regel, laat-een-schildpad-een-bepaalde-route-lopen, programmeren-zonder-computer, etc. Het thema moet interessant worden voor groep 1 t/m 8.
We willen in deze werkgroep graag samen nadenken/brainstormen wat goede activiteiten voor jullie leerlingen zijn, en gebruiken deze sessie op de NRCD als een echte ontwerpsessie.
Heb jij dus altijd al mee willen denken met de opdrachten van een Grote Rekendag, dan ben je hier op je plek.
pptx
Wat kunnen we in onze eigen regio doen? Een plan schrijven!
Vincent Jonker (Onderwijsadvies en Training)
Vanuit de NVORWO (Nederlandse Vereniging tot Ontwikkeling van het Reken-wiskundeonderwijs) is er een aanbod om regionale initiatieven te ondersteunen. Zij roepen rekencoördinatoren op om - volgens een vast format - een plan te schrijven en dat in te dienen. Het gaat om bedragen van max. 5000 euro, en je moet heel concreet zijn over wat je dan voor dat geld doet: een speciale rekenmiddag voor in de regio, een rekenmarkt, een specifieke manifestatie voor alleen rekencoordinatoren, of juist voor alle leerkrachten met interesse op dit gebied.
In deze workshop kijken we welke ideeën er leven, en hoe dit zo concreet mogelijk op papier kan worden gezet.
Meervoudige intelligentie
Mireille Hoffman (Amstelveen)
Tablets in de rekenlessen
Jeannette Folsche (Zaanstad)
Het kiezen van een nieuwe rekenmethode
Alie ter Haar (Zwolle)
Implementeren Passende Perspectieven (voor kinderen die 1F niet dreigen te halen)
Japke van Dijk (Sneek)
Teamtraining referentieniveaus
Evert-Jan Meijers (Zwolle)